Hoe een goed ontwerp bijdraagt aan het Zeeuws landschap

We ontmoeten Steve Herzeel van architectenbureau Arcas in zijn kantoor aan de Natiënlaan in Knokke. Wanneer we binnenkomen in de grote zaal, worden we verwelkomd door een levendige 3D-render van de laatste nieuwe projecten van Arcas en Compagnie Het Zoute in Cadzand.

Steve wijst naar de imposante render: “Dat is het Strandhotel en De Branding. Je ziet enige gelijkenissen omdat ze in dezelfde stijl gebouwd zijn, maar we hebben de ontwerpen toch genoeg doen verschillen.

Variatie brengen in de skyline: een uitdaging voor elke architect die aan de kust bouwt.” De architect vertelt ons alles over de opkomst van Cadzand als gracieuze badstad, en hoe de lokale ondernemers en projectontwikkelaars daar hun letterlijke steentje aan hebben bijgedragen.

Van jaren ’70-overblijfsel naar sexy badstad

Cadzand anno 2000: een ietwat verwaarloosde badplaats met verouderde gebouwen uit de jaren ’70. De lokale hoteluitbaters zagen vanaf de overkant van het Zwin hoe badstad Knokke boomde. Zich realiserend dat ze heel wat opportuniteiten misten, trokken ze naar het gemeentehuis om schot in de zaak te brengen.

Ze klopten aan bij Compagnie Het Zoute en bij architectenbureau Arcas, die samen jarenlange ervaring opbouwden in het opstellen van masterplannen langsheen de kust. Met de gemeente werd een uitgebreide visie opgesteld, die tot op vandaag dient als masterplan voor de kustbebouwing in Cadzand.

2020-versie van de Anglo-Normandische stijl

In het stedenbouwkundig plan werd gekozen voor de authentieke Anglo-Normandische architectuur. Witte gevels met oranje torens en erkers, afgewerkt met houten beplanking en verticale balustrades, ... Een leidmotief voor alle nieuwe gebouwen in Cadzand. De bedoeling? Een eigen badplaatsarchitectuur opbouwen, geïnspireerd door de badsteden uit de jaren 1900. “Als architect wil je niet gewoon herkauwen, dus hebben we de stijl in een moderner jasje gestoken. De 2020-versie van de Anglo-Normandische architectuur, als het ware. Dat zie je vooral aan de kleurstelling:we voegen een zwart-wit kleurenpalet toe, in combinatie met duurzaam aluminium. Het geheel ziet er strakker en hedendaagser uit”, vertelt Steve.

“De traditionele terrasconstructies hebben we behouden, maar de verticale houten terras-spijltjes maakten plaats voor moderne horizontale glazen balustrades. Ook het dakenspel is authentiek, en typisch voor een badstad. Dat wilden we bewaren. De beplanking op de gevels, uit aluminium vervaardigd, geeft het geheel een erg grafisch effect. Dat creëert een interessante illusie: van veraf lijkt het een traditioneel ontwerp, maar hoe dichter je komt, hoe hedendaagser het wordt.”

Blijft er ruimte voor persoonlijke elementen in een ontwerp? “Persoonlijk hou ik er wel van af en toe iets anders te doen”, aldus Steve. “Stel dat je regisseur bent en je maakt je hele leven dezelfde films? Natuurlijk wil je eens iets anders. Een goed episch drama, een musical, dan weer een humoristische film. In de architectuur is dat ook zo. Afwisseling houdt het niet alleen boeiend, je wordt ook verplicht de zaken anders aan te pakken en jezelf te blijven vernieuwen.”

De Branding is een van de laatste locaties in Cadzand waar je nog een appartementsgebouw op de duin kunt zetten.

Hoezo? Steve verklaart: “Ik werk al tientallen jaren samen met Compagnie Het Zoute, op verschillende locaties. We realiseerden samen al projecten in onder andere Knokke en Hardelot. Maar daarbuiten heeft Arcas ook projecten in Azië en Oost-Europa. Daardoor kom je in contact met totaal verschillende stijlen, culturen en bouwtechnieken. In Thailand bijvoorbeeld zien we hoe ze met bamboe boomstammen aan elkaar sjorren, om maar een idee te geven. De dingen die je ziet, blijf je met je meedragen. Je voegt nieuwe tonen toe aan je kleurenpaletten, en die neem je mee naar volgende projecten. Na enkele jaren in het vak, merk je dat die invloeden op elkaar beginnen inwerken.”

Laatste gebouw met voet in de duin

Zeggen dat De Branding in Cadzand de ideale plek is om iets te kopen, is een understatement. “Het is een van de laatste locaties in Cadzand waar je nog een appartementsgebouw
óp de duin kunt zetten. Er zijn maar zoveel beschikbare plaatsen. Eens ze ingenomen zijn, zijn ze weg”, bevestigt Steve.

Bijna alle appartementen hebben frontaal zeezicht, mooie ruime ligterrassen, een overvloed aan natuurlijk daglicht, vloerverwarming en een luxe afwerking. Ze bieden heel wat mogelijkheden op vlak van interieur. “Dat hebben we bewust gedaan. De meeste kopers werken met een eigen interieurarchitect, dus gaven we hen de ruimte om hun eigen stijl toe te voegen. Sommige mensen willen een kookeiland, anderen vinden een grote living dan weer belangrijk. Er zijn zelfs mensen die twee appartementen kopen om ze dan samen te voegen. Zelfs dat kan”, aldus Steve.

Maagdelijke kuststrook van 15 km lang


“In Cadzand zit je vlakbij de zuidkant van de Westerschelde. Vanaf hier tot aan Breskens zit je met een kustgebied zonder bebouwing. Of de toeristische toeloop de mooie natuur van Cadzand zal overrompelen? Zo’n vaart zal het niet lopen. In de media lezen we al eens dat de Nederlanders bang zijn dat hun kust volgebouwd zal worden. Maar je moet de zaken in verhouding plaatsen. Wij hebben in België 80% volgebouwd van onze 60 kilometer lange kust. De kust van Nederland is maar liefst 550 kilometer lang. Als zij 80% van hun kuststrook willen volbouwen, dan zullen ze nog even bezig zijn”, lacht Steve.

“Je kán simpelweg geen 550 kilometer volbouwen. Dat zijn van die boutades die gebruikt worden om projecten tegen te houden, maar vaak zijn ze niet onderbouwd, zoals nu het geval is. Daarnaast heeft Nederland heel veel kustgebied dat beschermd natuurgebied is, waar je zelfs niet op mág bouwen.”

“Meer specifiek zal je in de Zwinstreek twee stedelijke centra krijgen: Cadzand is een opkomende kern van bebouwing, en 15 kilometer verder heb je Breskens. Daartussen ligt er één lange maagdelijke kuststrook. Mochten wij dat in België doen, dan zou je van Heist tot in Wenduine niet mogen bouwen. Zeebrugge en Blankenberge zouden niet bestaan. De vergelijking maken, is dus niet realistisch.”

Beide projecten zijn ontstaan vanuit dezelfde visie, hun voortrajecten zijn opgebouwd uit dezelfde bouwstenen.

Interessant contrast met buur strandresidentie

De Branding ligt vlak naast Strandresidentie, een ander project van Compagnie Het Zoute en Arcas. “Daar moesten we een appartementencomplex bouwen aan een bestaand hotel. We hielden rekening met twee verschillende visies: die van de hoteleigenaar en van de projectontwikkelaar. Daar komt nog bij dat een groot deel van het project twee functies heeft: de voortuin, de oprit, de parking en het ondergrondse gedeelte moeten werken voor zowel hotelgasten als voor de bewoners van de appartementen. Dan moet je de stijl van het hotel en de architectuur van de appartementen met elkaar zien te ‘matchen’. Het hotel stond er al, dus dat moesten we enkel renoveren, maar de appartementen waren volledig nieuw. We hebben de piramidale getrapte jaren ’80-architectuur van het hotel verstopt onder modernere materialen die het geheel neutraler maken. De horizontale lijnen werden gerecycleerd en verder doorgetrokken naar de appartementen. Het was een uitdaging, maar ik geloof dat we er wel in geslaagd zijn. De hoteleigenaars waren alvast heel tevreden met de facelift van hun hotelgevel.

 

” Hoewel beide projecten dezelfde Anglo-Normandische architectuur dragen, zijn de verschillen merkbaar. “Beide projecten zijn ontstaan vanuit dezelfde visie, hun voortrajecten zijn opgebouwd uit dezelfde bouwstenen. Toch zien ze er niet hetzelfde uit. Het is een mooi geheel, maar de verschillen in ontwerp maken het net interessant”, zegt Steve, die verwijst naar het merkbare effect op de skyline. “We zorgden niet alleen voor een zichtbaar hoogteverschil, er is ook een duidelijk kleurverschil: Strandresidentie gaat resoluut voor zwart-wit, terwijl bij De Branding gekozen werd voor dat typisch Anglo- Normandisch oranje met wit.” Het resultaat? Een afwisselende skyline die geen afbreuk doet aan de natuurlijke schoonheid van het Zeeuws landschap, maar juist bijdraagt aan de authenticiteit van badparel Cadzand.