In gesprek met de Knokse architectenfamilie Bailyu

Goede architectuur geeft betekenis aan de omgeving en wordt gedragen door mensen

Wie het over de architectuur in Knokke heeft, kan niet om de familie Bailyu heen. Al meer dan zestig jaar drukt ze haar stempel op de badplaats. Met Louis Bailyu trad onlangs de derde generatie toe tot Project Architects, het bureau dat grootvader Dany uit de grond stampte en vader Piet verder uitbouwde tot een van de bekendste aan de kust. Een gesprek met het driegeslacht over leven en werken in de stad van hun hart: “Knokke heeft ons veel gegeven, daar moeten we erkentelijk voor zijn.”

Drie generaties van architecten

Het was Dany die in de jaren zestig Project Architects oprichtte. De inmiddels 89-jarige architect op rust was daarmee een van de eersten in de regio die een georganiseerd bureau begon. Van 1961 tot 2001 realiseerde hij talloze residenties in Knokke en omgeving. “Ik heb het geluk gehad in een erg gunstige periode te starten”, vertelt hij. “In de jaren zestig en zeventig floreerden het kusttoerisme en de appartementsbouw. Ik ben volop op die kar gesprongen. Mijn kracht was dat ik heel efficiënt en commercieel ingesteld was. Bouwen gebeurde toen nog erg pragmatisch. Voor promotoren waren vooral de ligging en prijs belangrijk, hoe een gebouw eruit zag veel minder. 

In 1992 ging Piet aan de slag in het bureau van zijn vader. Ze werkten nog tien jaar samen alvorens Dany in 2001 definitief de fakkel doorgaf.

Vandaag levert Project Architects jaarlijks een vijftal privéwoningen en enkele honderden appartementen op, waarvan ongeveer de helft in Knokke-Heist.

Schetsen

Voor velen zijn de Bailyu’s dan ook synoniem geworden met de Knokse bouwstijl. “Dat is uiteraard wat overdreven”, werpt Piet op.

“We ontwerpen zeker niet uitsluitend Knokse cottages. Ik teken even graag een strakke Ibiza-villa als een traditionele woning met rieten dak. Maar goed, het is wel een stijl die we onszelf eigen hebben gemaakt. Klassieke villa’s ontwerpen is echt een vak apart. Het vraagt veel oefening en studie om dat onder de knie te krijgen. Mijn grote voordeel is dat ik altijd goed heb kunnen schetsen. In mijn beginjaren ben ik honderden werven en woningen gaan bekijken. Met potlood en papier tekende ik die gebouwen na, om te leren hoe ze technisch in elkaar zitten. Niemand begint zomaar uit het niets. Je hebt altijd een basis nodig.

Pas als je een bibliotheek in je hoofd hebt, kan je echt creatief zijn. Ik schets trouwens nog steeds alles met de hand. Elk ontwerp begint bij mij op papier.

Ingewikkelde tekenprogramma’s zijn minder mijn ding. Louis is veel meer bezig met al die nieuwe digitale tools.”

Digitale tools

“Onze generatie is daar natuurlijk veel meer in opgeleid”, pikt Louis in. “Los daarvan geloof ik wel in de meerwaarde van pen en papier. Door te tekenen kan je veel sneller iets weergeven dan met de computer. Als je een potlood vastneemt, moet je op voorhand al weten waar je ontwerp begint en eindigt. Het vereist een andere manier van denken. Je analyseert een gebouw op een dieper niveau.

Tijdens mijn studies aan de universiteit in Delft moesten we soms volledige straten nabouwen in maquette-vorm. Dat maakt dat je veel langer stilstaat bij de dingen. Je vertraagt en laat het creatieve proces stromen. Maar voor mij is er geen way to go. Het digitale kan gerust een aanvulling vormen op schetsen en vice versa.”

“Ik heb mijn eigen visie, maar ook veel respect voor de verwezenlijkingen van mijn vader en grootvader. Het zou gek zijn om al die opgebouwde kennis te negeren en zomaar je eigen ding te doen.” - Louis Bailyu
 

Open dialoog

Wie in Knokke wil bouwen, moet rekening houden met strikte stedenbouwkundige voorschriften. Vaak zijn die strenger dan in veel andere steden en gemeenten.

Beperken die de creativiteit dan niet?

“Wat mij betreft niet”, zegt Piet. “Ik vind het net goed dat je in Knokke niet zomaar wat kan neerpoten. Je hoeft niet bang te zijn dat er plots een schreeuwlelijk gebouw naast je verrijst. Al moet ik toegeven dat de bouwvoorschriften tegenwoordig soepeler zijn dan vroeger. Er is meer vrijheid. Het gemeentebestuur staat ook open voor dialoog. Er is bereidheid om te luisteren, in gesprek te gaan en samen met alle betrokkenen naar een consensus te zoeken. Als architect heb je een eigen visie. Je denkt na over zaken waar het beleid niet meteen bij stilstaat. Maar juist door open en eerlijk te communiceren, creëer je kansen voor jezelf.”

Dany: “Door structureel in gesprek te gaan, kan je samen mooie dingen verwezenlijken en betere architectuur creëren. De gemeente heeft ons veel gegeven. Daar moeten we erkentelijk voor zijn. Het is een voorrecht om hier zo veel projecten te mogen realiseren. Je moet als architect leren omgaan met beperkingen en je ontwerpen daarbinnen laten evolueren. Uiteindelijk bepaalt de omgeving wat je tekent. In Knokke staan veel mooie gebouwen van heel goede architecten. Daar kan je op inspelen en je eigen interpretatie aan toevoegen.”

“Volledig mee eens”, treedt Piet bij. “Een gebouw moet in harmonie zijn met de omgeving en een meerwaarde bieden voor de bewoners en buurt. Het moet een reden hebben om te bestaan en gedragen worden door mensen. Soms kan je buiten de lijntjes kleuren, maar ik houd niet van schreeuwerige architectuur. Een gebouw moet er staan, maar mag nooit domineren.”

Project Magere Schorre

De toekomst is aan de jongeren, en dat is ook het geval bij de familie Bailyu, sinds Louis twee jaar geleden bij Project Architects kwam werken.

Onlangs voltooide hij zijn allereerste project met Piet: het project Compagnie Het Zoute in Magere Schorre vlak naast de Royal Zoute Golf Club.

Het project bestaat uit negen exclusieve villa's, waarvan er één werd gebouwd door Project Architects. Ondanks een duidelijk omlijnd programma zijn de architecten erin geslaagd een gebouw met een eigen karakter te creëren. Dit unieke concept wordt gekenmerkt door een houten structuur aan de tuinzijde die op een innovatieve manier inspeelt op de gedurfde vorm van het perceel. Een ietwat gedurfde ingreep, maar wel een die het project een uitzonderlijke esthetische uitstraling geeft en een meerwaarde biedt voor de hele buurt.

Meer info over project Magere Schorre

Een sportieve familie

Het kantoor kijkt over de Kalvekeetdijk, gelegen aan de ingang van Knokke. Op de achtergrond is ook de nieuwe wavepool te zien, een kunstmatig meer waar je kan surfen op nagebootste golven. Louis is er het weekend voordien nog gaan testen. “Ik was er uitgenodigd samen met enkele andere golfsurfers”, vertelt hij. “In principe is het water niet toegankelijk voor het publiek. Het gaat om een prototype dat dienst doet voor research.” 


Niet alleen architectuur, ook passie voor avontuur en dan vooral watersport houdt de familie bijeen. De Bailyu’s gaan al jaren samen wandelen, surfen, zeilen en veel meer. Dany is altijd een fervent skiër geweest. Piet eveneens, al gaat er voor hem niets boven de zee. En ook Louis en Arnaud zijn rasechte waterratten. Die laatste is zelfs Belgisch kampioen golfsurfen geweest. “Telkens wanneer mijn kinderen afstudeerden in het zesde studiejaar, zijn we gaan kitesurfen met het hele gezin”, zegt Piet. “Volgend jaar word ik zestig. Dan wil ik dat graag nog eens overdoen.” 
 

Lees het artikel in de Z.out magazine